ตลาดหลักทรัพย์
ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (The Stock Exchange of Thailand) ปัจจุบันอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ ซึ่งตั้งขึ้นโดยพระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ.2535 ให้ดำเนินการในรูปของหน่วยงานที่มิได้มุ่งหากำไร โดยทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางซื้อขายหลักทรัพย์ รวมทั้งกำหนดระเบียบกฎเกณฑ์เพื่อให้การซื้อขายหลักทรัพย์เป็นไปด้วยความมีระเบียบคล่องตัวและยุติธรรมอันจะเป็นการสร้างความมั่นใจให้แก่ผู้ลงทุน
องค์ประกอบของตลาดหลักทรัพย์ประกอบด้วยสถานที่ซื้อขายหลักทรัพย์สมาชิกตลาดหลักทรัพย์ หลักทรัพย์จดทะเบียน และผู้ลงทุน
1. สถานที่ซื้อขายหลักทรัพย์ตลาดหลักทรัพย์เป็นศูนย์กลางซื้อขายหลักทรัพย์ ตลาดหลักทรัพย์ไม่ได้ทำการซื้อขายโดยตรง แต่ทำหน้าที่เพียงควบคุมดูแลให้การซื้อขายเป็นอย่างมีระเบียบ
2. สมาชิก การซื้อขายหลักทรัพย์ในตลาดหลักทรัพย์ต้องกระทำผ่านบริษัทหลักทรัพย์ที่เป็นสมาชิกของตลาดหลักทรัพย์ ซึ่งทำหน้าที่เป็นตัวแทนซื้อขายหลักทรัพย์ให้แก่ผู้ลงทุนทั่วไป โดยสมาชิกจะได้รับค่าธรรมเนียมเป็นการตอบแทน การที่กำหนดให้การซื้อขายกระทำได้เฉพาะสมาชิกก็เพื่อความเป็นระเบียบเรียบร้อย สะดวกแก่การลงทุนของตลาดหลักทรัพย์
สมาชิกของตลาดหลักทรัพย์ต้องเป็นบริษัทที่ได้รับใบอนุญาตประกอบธุรกิจหลักทรัพย์ประเภทการเป็นนายหน้าซื้อขายหลักทรัพย์ ในกรณีที่สมาชิกได้รับใบอนุญาตประเภทกิจการค้าหลักทรัพย์ สมาชิกสามารถซื้อขายหลักทรัพย์ในตลาดหลักทรัพย์เพื่อการลงทุนของตนเองได้ด้วย
3. หลักทรัพย์จดทะเบียน หมายถึง หลักทรัพย์ที่มีคุณสมบัติตามหลักเกณฑ์ที่ตลาดหลักทรัพย์กำหนด ได้แก่ หุ้นสามัญ
4. ผู้ลงทุนหากจะพิจารณาถึงบทนิยามศัพท์ของ “ผู้ลงทุน” ตามพระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ.2535 พระราชบัญญัติดังกล่าวมิได้กำหนดไว้ ในที่นี้ผู้เขียนให้หมายถึง ผู้ซื้อและผู้ขายหลักทรัพย์ ซึ่งอาจแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ
1. ผู้ลงทุนประเภทรายย่อย ซึ่งได้แก่ บุคคลธรรมดา
2. ผู้ลงทุนประเภทสถาบัน ซึ่งได้แก่ บริษัทหลักทรัพย์ บริษัทเงินทุน ธนาคารพาณิชย์ กองทุนรวม ฯลฯ